Gaudeamus igitur! UWM rozpoczął rok akademicki 2024/2025

We wtorek 1 października Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie uroczyście zainaugurował rok akademicki 2024/2025. Prof. Jerzy Przyborowski w swoim przemówieniu nawiązał m.in. do postaci Immanuela Kanta. Zwracając się do studentów, życzył im, aby pamiętali o słowach myśliciela z Królewca i traktowali człowieka jako cel sam w sobie, a nie tylko środek do celu.

Witając gości zebranych w Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym, prof. Jerzy Przyborowski, rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie przypomniał, że inauguracja nowego roku akademickiego wiąże się z ogromną radością.

Początek października, zgodnie z wielowiekową tradycją, jest czasem świętowania i satysfakcji z tego, że możemy kolejny rok podążać drogą poznawania prawdy o świecie, naturze zjawisk i różnorakich zależności, prowadzić badania naukowe, dzięki którym z jednej strony poszerzana jest wiedza, z drugiej zaś strony – w duchu odpowiedzialności za prowadzoną działalność naukową – mamy sprawiać, że otaczający nas świat będzie lepszy, bardziej przyjazny dla ludzi i wszystkiego, co nas otacza, a przede wszystkim będzie bezpieczny. Na pierwszy plan wysuwa się jeszcze jeden powód do świętowania, a jest nim możliwość kształcenia studentek i studentów, doktorantów i doktorantów – zarówno tych, którzy kontynuują naukę, jak i tych – a może przede wszystkim tych – którzy na tę ścieżkę właśnie wstępują. Jest to wyjątkowe święto całej naszej społeczności”

– zaznaczył prof. Jerzy Przyborowski.

Zwracając się do osób, które rozpoczynają kształcenie na olsztyńskim Uniwersytecie, rektor UWM przywołał kilka sentencji pochodzących z pism Kanta. „Rzeczą zmysłów jest oglądać, rzeczą intelektu – myśleć” – cytował rektor, uzupełniając to jeszcze inną myślą filozofa z Królewca: „Zawsze masz traktować człowieka jako cel sam w sobie, a nie tylko środek do celu”.

Wszystkie te myśli nawiązują pośrednio do stów przysięgi, którą za chwilę złożycie, nim staniecie się studentkami i studentami naszego Uniwersytetu”

– mówił rektor do żaków.

Postać filozofa, którego trzechsetną rocznicę urodzin obchodzimy w tym roku, powróciła także w nieco innym kontekście.

Immanuel Kant uważany bywa za prekursora zjednoczonej Europy. Idea ponadnarodowej współpracy jest nam zaś szczególnie bliska!”

– zaznaczył prof. Jerzy Przyborowski, rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Jak dodał, idea ta weszła na UWM właśnie w nową erę.

Komisja Europejska pod koniec czerwca zaprosiła naszą uczelnię do elitarnego grona Uniwersytetów Europejskich. To sojusz uniwersytetów przyszłości, który łączy nowe pokolenie mieszkańców Starego Kontynentu, umożliwiając im studiowanie i pracę w różnych krajach, w różnych językach oraz w różnych sektorach i dyscyplinach akademickich. Celem tej inicjatywy jest wykształcenie otwartego na współpracę pokolenia Europejczyków, budowanie silnej tożsamości bazującej na europejskich wartościach.”

O status Uniwersytetu Europejskiego starało się tym razem około 500 uczelni zrzeszonych w 60 międzynarodowych konsorcjach. Finansowanie otrzyma zaledwie 14 sojuszy. Budżet przewidziany dla ChallengeEU, konsorcjum współtworzonego przez UWM, wynosi 14,4 mln euro.

To ogromna szansa dla społeczności naszego Uniwersytetu, a przede wszystkim dla studentów, którzy będą mogli w nieograniczony sposób korzystać z możliwości zdobywania wiedzy, odbywania zajęć w europejskich uniwersytetach i zdobywania dodatkowych umiejętności w ramach tzw. mikropoświadczeń”

– zaznaczył prof. Jerzy Przyborowski, przypominając, że idea Uniwersytetów Europejskich zakładała tworzenie wielkiego kampusu europejskiego, który pozwalałby na większą swobodę i różnorodność w kreowaniu własnej kariery.

UWM: rozwój, który owocuje

Nie byłoby UWM w gronie Uniwersytetów Europejskich, gdyby nie było – udowodnionej obecnością w licznych rankingach – dobrej pozycji uczelni na arenie międzynarodowej. Rektor dziękował więc wszystkim, którzy swoją pracą przyczyniają się do budowania pozytywnego wizerunku uczelni.

U progu nowej kadencji władz rektorskich prof. Przyborowski mówił nie tylko o sukcesach uczelni, ale i o wyzwaniach. Jednym z nich jest zapewnienie Uniwersytetowi bezpieczeństwa finansowego. Jest ono szczególnie ważne w kontekście planowania inwestycji – przed nami m.in. modernizacja plaży kortowskiej oraz konieczność przygotowania się do zaplanowanego ministerialnego programu budowy i modernizacji akademików. Rektor przypomniał, że nowe standardy na terenie osiedla studenckiego wyznaczy zmodernizowany DS10 – akademik z jednoosobowymi pokojami wyposażonymi dodatkowo w prywatne łazienki i aneksy kuchenne.

Kortowo nieustannie zmienia się na naszych oczach – spora w tym zasługa Otwartego Budżetu Akademickiego, programu, który był realizacją zapowiedzi prof. Przyborowskiego o bardziej partycypacyjnym sposobie zarządzania uczelnią. Dzięki OBA w Kortowie już mamy np. boisko do disc golfa, a wkrótce pojawi się też ogólnodostępna siłownia.

Uczelnia nie zapomina – jak zapewniał rektor – o historycznych kortowskich budynkach. Niedawno zakończył się pierwszy etap prac remontowo-konserwatorskich obiektu przy ul. Heweliusza, czyli tzw. willi dyrektora, budynku pamiętającego czasy Kortau. Remontowany jest także budynek stojący przy ul. Oczapowskiego 1, a końca prac wypatrują szczególnie pracownicy i studenci Wydziału Geoinżynierii.

Ciągły rozwój jest wpisany w „DNA” każdej uczelni, to oczywiste, ale nie wolno nam zapominać, że aby być atrakcyjnym miejscem do studiowania i pracy, nie wystarczy nadążać za innymi, musimy ich wyprzedzać. Musimy zatem racjonalizować wydatki i szukać dodatkowych możliwości zdobywania środków finansowych. Założyliśmy w naszej strategii ambitne cele i będziemy je, krok po kroku, realizować na miarę możliwości, które musimy wspólnie stworzyć. To nasza wspólna praca i odpowiedzialność są gwarantami sukcesu!”

– zaznaczył prof. Przyborowski.

A skoro mowa o odpowiedzialności, to warto zaznaczyć, że uroczystość w Centrum Konferencyjnym rozpoczęła się od symbolicznego gestu prof. Jerzego Przyborowskiego, który założył łańcuchy rektorskie swoim najbliższym współpracownikom. Przez najbliższe cztery lata funkcję prorektorów będą pełnić: dr hab. Mariola Grzybowska-Brzezińska, prof. UWM – prorektor ds. polityki kadrowej i finansowej, dr hab. Sławomir Przybyliński, prof. UWM – prorektor ds. studenckich, prof. dr hab. Jakub Sawicki – prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej, dr hab. n. med. Magdalena Krajewska-Włodarczyk, prof. UWM – prorektor ds. Collegium Medicum oraz dr hab. Paweł Wysocki, prof. UWM – prorektor ds. kształcenia.

Albertyna i idea uniwersytetu

Podczas tegorocznej inauguracji specjalny wykład pt. „Kant. Albertyna… Olsztyn” wygłosił prof. Norbert Kasparek, historyk z Wydziału Humanistycznego. Myśliciela z Królewca przedstawił jako człowieka wiernego swoim przekonaniom, dbającego w równym stopniu o zdrowie, jak i własny rozwój.

Kant był surowy dla siebie i bezwzględnie przestrzegał głoszonych zasad moralnych. Żył tak, jak nauczał. Nigdy nie kłamał, a u spotykanych osób cenił szczególnie uczciwość i rozsądek”

– zaznaczył prof. Kasparek.

Historyk budował swoją opowieść o Kancie, odwołując się także do innej postaci ważnej dla regionu współczesnych Warmii i Mazur.

Miejsca, w których powstały dwie naukowe, intelektualne, nowożytne rewolucje, dzielą 72 kilometry i dwa stulecia. I Kant, i Kopernik patrzyli jednak w to samo niebo. Dla fromborskiego astronoma było ono przestrzenią ciągłej zmiany i tajemnego ruchu, którego zasady dociekał w warmińskie noce. Dla królewieckiego filozofa stało się ono punktem odniesienia ugruntowującym jego wewnętrzną etykę”

– tłumaczył prof. Kasparek. I zacytował francuskiego filozofa Pierre’a Chaunu:

Począwszy od Kanta wszystko jest możliwe, bez niego nie byłoby nic, co godziłoby równocześnie wolność i postęp, ład i godność, prawa obywatelskie w życiu doczesnym i słuszne pragnienie życia wiecznego.”

Profesor Kasparek podobnie jak prof. Jerzy Przyborowski, przypomniał, że Kanta nazywa się duchowym ojcem Unii Europejskiej. Spora w tym zasługa jego „Traktatu o wieczystym pokoju”, w którym wybrzmiała myśl o tym, że pokój jest ostatecznym celem historii.

W swoim wystąpieniu były dziekan Wydziału Humanistycznego mówił także o znaczeniu Królewca dla kultury polskiej oraz wyjątkowej roli, jaką pełniła Albertyna, czyli tamtejszy uniwersytet. Sporo uwagi poświęcił prof. Kasparek także samej idei uniwersytetu.

Fundamentem funkcjonowania uniwersytetu jest wolność rozumiana jako autonomia wewnętrzna i zewnętrzna. Uniwersytety były i są widocznym świadectwem szczytów intelektualnych, jakie myśl ludzka jest w stanie osiągnąć. Na uniwersytecie swoje tezy nie tylko trzeba uzasadnić, ale i prawda jest tu traktowana jako dobro trwałe i wspólne, jako odbicie doskonałości, jakiej nieustannie się poszukuje. Uniwersytet ma zatem też konstruować przyszłość, która nie jest darem. (…) Każda generacja musi ją pozyskiwać dla siebie niezależnie”

– tłumaczył prof. Norbert Kasparek. I zaznaczył:

Najważniejsze uniwersytety to takie, które rozwiązują problemy otaczającego świata. Chodzi tu o miasto, region, państwo, a w szerszym ujęciu – o ludzkość. Uniwersytet ukierunkowany tylko na rozwiązywanie swoich wewnętrznych problemów, nigdy nie będzie w stanie sprostać zadaniom, które przed nim stoją.

Podsumowując swoją opowieść o historii Albertyny i jej najbardziej znanym profesorze, historyk z UWM przypomniał, że olsztyńska ulica to za mały symbol uczczenia dorobku Kanta. Zaapelował więc o to, by znaleźć sposób na uhonorowanie filozofa na Uniwersytecie, popularyzując w ten sposób wiedzę o nim i jego osiągnięciach.

Uniwersytet powodem do dumy dla regionu

Goście, którzy przyjęli zaproszenie do udziału w uroczystej inauguracji roku akademickiego, podkreślali, że Uniwersytet Warmińsko-Mazurski pełni bardzo ważną rolę w rozwoju regionu.

UWM jest ważny dla mnie osobiście, to moja Alma Mater, uczelnia w murach której zdobywałem wiedzę i dzieliłem się nią z innymi jako nauczyciel akademicki”

– mówił Marcin Kulasek, sekretarz stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych.

Uniwersytet dobrze służy regionowi i jego mieszkańcom, jest dumą Warmii i Mazur.”

Radosław Król, wojewoda warmińsko-mazurski oprócz słów uznania pod adresem UWM, miał też dobrą radę dla osób rozpoczynających kształcenie na Uniwersytecie.

Gdy starałem się dostać na studia, tata dał mi jedną radę i myślę, że będzie ona użyteczna dla wszystkich studentów i doktorantów UWM: „Synu, studia nie są dla najmądrzejszych, studia są dla wytrwałych”. Dzisiaj młodemu pokoleniu wytrwałości czasem brakuje, zatem życzę jej wszystkim państwu w dążeniu do celu.”

Ze słowami wsparcia do studentów zwrócił się także Marcin Kuchciński, marszałek województwa warmińsko-mazurskiego.

Studia są dobrym momentem na to, żeby poszukać samego siebie, tego, co gra mi w sercu, kim chciałbym być, kim chciałbym zostać za kilka lat. Wykorzystajcie ten moment do poszukiwań. Pewnie doskonale zdajecie sobie sprawę, że jesteście otoczeni wspaniałą kadrą akademicką i wyjątkowym kampusem”

– mówił marszałek. I żartobliwie poprawił rektora, zaznaczając, że Kortowo nie jest „jednym z najładniejszych w Europie”, ale „najładniejszym”.

Będziecie mieć też okazję studiować w pięknym mieście i pięknym regionie. Pamiętajcie o sobie – o relacjach, przyjaźni, miłości…”

Z dobrymi życzeniami przyjechał do Kortowa także Robert Szewczyk. Prezydent Olsztyna podkreślał, że Uniwersytet jest ogromną wartością dla miasta.

Olsztyn potrzebuje teraz Uniwersytetu nie mniej niż 25 lat temu. Reprezentuję młode pokolenie olsztynian, które chce żyć na swój sposób, nie bojąc się ryzyka, wyzwań i wykorzystywania nowych technologii. Potrzebujemy wsparcia olsztyńskiego biznesu, a to tu, na Uniwersytecie, powstaje kadra biznesowa, medyczna, prawnicza, administracyjna… Chcemy, żeby młodzi ludzi zakładali w Olsztynie firmy, start-upy. My mamy pomysły, jak ich wspierać, a wy wiecie, jak ich kształcić. Olsztyn musi się rozwijać, opierając się na wiedzy i doświadczeniu, a nie na teoriach i kompleksach. Ktoś kiedyś ładnie powiedział, że uniwersytet w Olsztynie jest miastotwórczy – zgadzam się z tą opinią i chcę za to podziękować. Mogą państwo na nas liczyć, bo mamy wspólne cele i ambicje.

Z kilkoma słowami do społeczności studenckiej i doktoranckiej zwróciły się przedstawicielki uczelnianych rad samorządów.

Liczne odznaczenia i nagrody odebrali tego dnia szczególnie zasłużeni pracownicy Uniwersytetu. Po raz trzeci wręczono też statuetkę dla najlepszego absolwenta lub absolwentki. Tym razem nagroda trafiła do mgr Aleksandry Nierobisz, która skończyła ekonomię.

Profesor Jerzy Przyborowski, dziękując za liczne życzenia, które dotarły do Uniwersytetu, odczytał jeden z listów, który – jak zaznaczył – ma dla niego szczególne znaczenie. Jego autorem był prof. Tadeusz Krzymowski, jeden z inicjatorów powołania Uniwersytetu w Olsztynie. Napisał on: „Niech mi wolno będzie złożyć życzenia zdobycia z Unii Europejskiej środków na budowę i realizację tak niezbędnego elementu, jakim jest dla Wydziału Lekarskiego posiadanie klinik i szpitali klinicznych, jak też złożonego projektu likwidacji bezdomności w Olsztynie i wokół Olsztyna”.

Komentując fragment odczytanego listu, prof. Przyborowski zwrócił uwagę zebranych na to, że po raz pierwszy w swoim przemówieniu nie wspomniał o budowie szpitala klinicznego.

– Pozostawiam znak zapytania – dodał rektor, nie udzielając dodatkowych wskazówek zebranym.

Uroczystą inaugurację uświetniły Chór im. Wiktora Wawrzyczka oraz Orkiestra Akademicka UWM.

Relację przygotowała Daria Bruszewska-Przytuła – redaktor naczelna Wiadomości Uniwersyteckich.