RADIO UWM FM Młodzi filozofowie z Koła Inicjatyw Filozoficznych działającego przy Instytucie Filozofii UWM w Olsztynie podsumowali projekt „Filozofia na Wesoło; Myśl, Śmiej się, Działaj!”. Na Wydziale Humanistycznym oglądać można wystawę fotografii pokazującą kulisy projektowych działań. 20 listopada poznaliśmy też laureatów konkursu na prace związane z Immanuelem Kantem, który jest patronem 2024 roku na Warmii i Mazurach.
Studenci z Koła Inicjatyw Filozoficznych realizację projektu „Filozofia na Wesoło; Myśl, Śmiej się, Działaj!” popularyzującego filozofię i finansowanego z grantu Narodowego Instytutu Wolności-Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Funduszu Młodzieży na lata 2022-2033 rozpoczęli w lipcu. W tych działaniach wspierało ich Towarzystwo Naukowe Pruthenia z Warmińsko-Mazurskiego Funduszu Inicjatyw Młodzieżowych.
W środę 20 listopada odbył się wernisaż wystawy fotografii, które zatrzymały w kadrach chwile, podczas których studenci prowadzili przewidziane w projekcie warsztaty w szkołach ponadpodstawowych w regionie.
Bardzo zależało mi na tym, aby pokazać na zdjęciach nas, studentów, podczas naszej pracy. Przeprowadziliśmy warsztaty filozoficzne w dziesięciu szkołach. Działo się bardzo wiele, spędziliśmy wspaniały czas i chcieliśmy to upamiętnić”
– mówiła w rozmowie z dziennikarką „Wiadomości Uniwersyteckich” Julia Larysa Czyżewska, wiceprzewodnicząca Koła Inicjatyw Filozoficznych i jedna z autorek zdjęć.
Pod wrażeniem wystawy jest dr Agnieszka Biegalska z Instytutu Filozofii UWM oraz koordynatorka projektu z ramienia Towarzystwa Naukowego Pruthenia.
Wystawa jest świetna, ponieważ została fantastycznie pomyślana. Z jednej strony są to prace zgłoszone w konkursie plastycznym i w ten bardzo przyjemny sposób został zrealizowany ostatni z warunków grantu, a poza tym fantastyczne są te fotorelacje z działań studentów, którzy ciężko pracowali, przeprowadzając warsztaty w Olsztynie i całym regionie. Chciałabym zwrócić uwagę na kolaż, na którym widzimy członków Inicjatyw Filozoficznych, którzy prezentują się w takich bardziej zakulisowych, prywatnych momentach. Oni są pełni pasji, energii, zaangażowania. Podziwiam, że chciało im się chcieć!
– mówiła.
Julia Łucja Czyżewska przyznaje, że początkowo obawiała się, że tematyka warsztatów będzie dla uczniów zbyt trudna, ale ostatecznie została mile zaskoczona.
Okazało się, że uczniowie szkół, które odwiedziliśmy, mają niezwykle otwarte głowy – potrafią myśleć krytycznie, angażować się, dyskutować i to, że czasami nie znali jakiegoś pojęcia filozoficznego, nie stanowiło większego problemu. Zdarzało się również, że młodzi ludzie wiedzieli o filozofii więcej niż my! Tematyka warsztatów była niekiedy bardzo różna – np. ja mówiłam o problemie zła, a Łucja Wysocka, przewodnicząca naszego koła, poruszyła zagadnienie etyki lekarskiej. Odwiedzając te szkoły, przekonaliśmy się, że filozofia wcale nie umiera, jak twierdzą niektórzy.”
Na warsztatach nie mogło zabraknąć również Kanta.
Na warsztatach z problemu zła bardzo często powoływałam się na imperatyw kategoryczny Kanta, tzn., żebyśmy wszyscy czynili tak, jak chcemy, żeby było prawem powszechnym. Problem zła bardzo mi się w to wpisywał. My jako filozofowie dyskutowaliśmy jednak w tym roku przede wszystkim o tym, czy Kant był wielkim filozofem. I okazuje się, że był”
– dodaje Julia Larysa Czyżewska.
Dr Biegalska ma nadzieję, że warsztaty przyczyniły się do ukazania filozofii w nieco bardziej pozytywnym kontekście.
Okazało się, że wciąż istnieją pytania egzystencjalne, na które my, filozofowie, możemy odpowiadać. Fenomen zła jest dzisiaj jednym z najbardziej atrakcyjnych, bo rozważanie go i przyglądanie się mu, pozwala dostrzec, że ujmuje on w sobie jeszcze inny fenomen, który najbardziej nas wszystkich dotyka, czyli fenomen śmierci. A śmiercią jesteśmy zainteresowani, bo ona nas przekracza, to jest tzw. sytuacja graniczna. Poza tym myślę, że możemy wciąż pomagać młodym ludziom chociażby na drodze konstruowania siebie, swojej tożsamości”
Niebo gwiaździste nade mną, prawo moralne we mnie
Cytatem z jednej z najsłynniejszych wypowiedzi Immanuela Kanta nazwano konkurs prac plastycznych skierowany do uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów. Laureaci i laureatka odebrali nagrody przy okazji otwarcia wystawy, a ich prace będzie można oglądać przez około dwa tygodnie w Instytucie Filozofii UWM. W kategorii studentów zwyciężyła Julia Czujeszowa z Wydziału Sztuki UWM.
Stworzyłam wizerunek Kanta, który spogląda na gwieździste niebo i napisałam Kant, a z litery „A” zrobiłam wagę jako symbol moralności. Mówiąc szczerze, Kant był jedynym filozofem, którego nie omawialiśmy na pierwszym roku studiów na zajęciach z filozofii, więc musiałam się trochę doszkolić, dlatego czytałam różne rzeczy o Kancie. Pomógł mi też temat konkursu, który był bardzo inspirujący”
– mówiła Julia Czujeszowa.
Drugą nagrodę zdobyła Wiktoria Fyczok, a trzecią Aleksandra Ossowska (obie studentki również z Wydziału Sztuki). Z kolei w kategorii dla uczniów szkół ponadpodstawowych przyznano dwie nagrody – dla Zuzanny Rusowicz i Jakuba Wysockiego.
Krytyczne spojrzenie na Kanta
Rok Immanuela Kanta jest znakomitą okazją do podkreślania zasług filozofa i odczytywania jego spuścizny intelektualnej w odniesieniu do współczesnych problemów, ale może być także pretekstem do krytycznego spojrzenia. Przypomina o tym dr Agnieszka Biegalska, która zachęca do tego również swoich studentów.
Doceniam przełomowość w myśleniu Kanta i jako historyk filozofii widzę, że nie byłoby pewnych kontynuacji i rozwoju, gdyby nie było Kanta. Jednak widzę również ciemniejszą stronę jego myśli. Chodzi o jego stuprocentową koncentrację na podmiocie, która poskutkowała np. kryzysem klimatycznym. Ten wątek został później trochę kontynuowany przez różne nurty światopoglądowe i religijne, którym na rękę było uznać, że podmiot jest absolutnie wyjątkowy, że jesteśmy koroną stworzenia. Jednak niezaprzeczalne jest to, że Kant był wielkim filozofem i trzeba go czytać!”
Relację przygotowała Marta Wiśniewska z Wiadomości Uniwersyteckich.
