RADIO UWM FM Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie jest gospodarzem międzynarodowej konferencji naukowej LOFAR Family Meeting 2023. Od 12 do 16 czerwca 150 naukowców z całego świata przedstawiać będzie w Kortowie wyniki swoich badań, a także wykłady przeglądowe związane z obserwacjami wykonanymi za pomocą radioteleskopu sieci LOFAR.
LOFAR to unikalny przyrząd, składający się z osobnych elementów rozlokowanych w kilku krajach Europy. Działa na zasadzie interferometru radiowego, chociaż każdy z elementów jest w istocie niezwykle skomplikowanym systemem anten. Trzy spośród ponad pięćdziesięciu tzw. stacji systemu LOFAR zostały ulokowane w Polsce. Jedna z nich należy do Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego i znajduje się w Bałdach.
Na stacji w Bałdach koncentrujemy się przede wszystkim na obserwacjach Słońca oraz tych związanych z naszą specjalnością, czyli jonosferą – obszarem, który zakłóca bieg długich fal radiowych. Znajomość procesów, które zachodzą w jonosferze, jest istotna po to, aby komunikacja z satelitami przebiegała jak najpłynniej. To jest to, czym możemy się pochwalić, jeśli chodzi o pracę naszej stacji. Ponadto mamy osiągnięcia w obserwacjach i badaniach związanych z pulsarami czy z obserwacjami dalekich obiektów jak kwazary czy inne radioźródła – wyjaśnia prof. Leszek Błaszkiewicz z Centrum Diagnostyki Radiowej Środowiska Kosmicznego.
W konferencji, która potrwa do 16 czerwca, bierze udział około 150 badaczy ze wszystkich krajów europejskich funkcjonujących w konsorcjum ILT, czyli z Holandii, Niemiec, Polski, Wielkiej Brytanii, Francji, Szwecji, Irlandii, Łotwy, Włoch, Bułgarii oraz Belgii.
Nasza konferencja jest corocznym spotkaniem rodziny LOFAR. Są m.in. Holendrzy, którzy mają u siebie najwięcej, bo aż 33 stacje, a także przedstawiciele innych państw, między innymi Włoch, które aspirują do posiadania u siebie stacji LOFAR. Program jest bardzo bogaty i różnorodny – codziennie, do piątku będziemy obradować od rana do wieczora – mówi prof. Andrzej Krankowski, kierownik Centrum Diagnostyki Radiowej Środowiska Kosmicznego UWM oraz szef konsorcjum POLFAR, które wchodzi w skład ILT.
LOFAR pozwala na zgłębianie bardzo szerokiego wachlarza zagadnień astrofizycznych, dlatego też tematyka konferencji jest bardzo szeroka – uczestnicy rozmawiają między innymi o pogodzie kosmicznej i badaniach Słońca, pomiarach ośrodka międzygwiazdowego, wynikach obserwacji gwiazd, w tym bardzo egzotycznych pulsarów oraz o wynikach obserwacji najdalszych obiektów w znanym wszechświecie, radiogalaktyk i kwazarów.
LOFAR Family Meeting wpisuje się w obchody Roku Mikołaja Kopernika. Z tej okazji w Zamku Kapituły Warmińskiej już pierwszego dnia konferencji odbyło się specjalne spotkanie, na którym została przedstawiona sylwetka polskiego astronoma.
Na bazie dokonań Kopernika stworzono coś, co nazywa się tzw. zasadą kopernikańską, na której polegają także współcześni astronomowie. Mówi ona, że wszechświat i prawa fizyki są wszędzie takie same. Wszyscy astronomowie o tym wiedzą, ale nie wszyscy zdają sobie sprawę, że Mikołaj Kopernik żył i pracował m.in. na Warmii i o tym dzisiaj opowiadamy. Astronomia była jego wielką pasją i z pewnością cieszyłby go fakt, że tak blisko olsztyńskiego zamku znajduje się jedna z polskich stacji LOFAR i że badania prowadzą tam naukowcy z naszego uniwersytetu – dodaje prof. Leszek Błaszkiewicz.
Do Kortowa przyjechała w poniedziałek m.in. prof. Agnieszka Słowikowska, która od kilku miesięcy piastuje prestiżowe stanowisko dyrektora międzynarodowego ośrodka Joint Institute for Very Long Baseline Interferometry.
Szczegółowy program LOFAR Family Meeting można znaleźć na stronie internetowej wydarzenia. Relację przygotowała Marta Wiśniewska.
