Current track

Title

Artist

Kościół Ewangelicki na Warmii i Mazurach

2025-12-18

W 1525 roku Albrecht Hohenzollern został głową pierwszego protestanckiego państwa. Od tego wydarzenia minęło 500 lat. Z tej okazji 10 grudnia w Instytucie Północnym im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie odbyło się spotkanie „V wieków Reformacji na Warmii i Mazurach”.

Foto: Instytut Północny/Facebook

Celem wydarzenia było poszerzenie wiedzy na temat tego, jak zmiany religijne zapoczątkowane w XVI wieku wpłynęły na region. Trzy prelekcje, przeprowadzone przez dwóch profesorów z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz jednego z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, dotyczyły architektury świątynnej, działalności charytatywnej duchownych, a także sytuacji Kościoła protestanckiego po II wojnie światowej.

Jesteśmy dumni z tego, że reformacja miała wpływ na rozwój regionu zarówno w kulturze, jak i we współczesności. To pokazuje, że możemy, choć różnego wyznania, jako chrześcijanie działać i żyć razem na co dzień. Na zaproszenie Instytutu Północnego udało się Diecezji Mazurskiej wraz z parafią ewangelicką w Olsztynie oraz domem opieki Laurentius przygotować tę sesję naukową”

– stwierdził ks. bp Paweł Hause, zwierzchnik Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego.

Foto: Instytut Północny/Facebook

Piotr Birecki, profesor z Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, przedstawił temat kształtowania się architektury kościelnej na terenie Prus Wschodnich w XIX wieku. W okresie napoleońskim odwoływano się do wczesnochrześcijańskich wzorców, natomiast w drugiej połowie stulecia, w czasach Cesarstwa Niemieckiego, nawiązywano do budownictwa krzyżackiego i neogotyckiego. Było to związane z polityką finansowania budowy świątyń.

W dokumentach i architekturze widoczny jest silny związek pomiędzy państwem a Kościołem. Państwo finansowało w znacznym stopniu inwestycje, co wymagało posłuszeństwa organizacji kościelnej. W późniejszym okresie ludzie nie zaakceptowali tak silnego połączenia Kościoła i państwa, co spowodowało spadek liczby wiernych w wyznaniu luterańskim”

 – podkreślił naukowiec.

Foto: prof. Piotr Birecki podczas wystąpienia, Instytut Północny/Facebook

Jarosław Kłaczkow, profesor na Wydziale Historii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, omówił sytuację mazurskich protestantów po II wojnie światowej. Wspomniał o powstaniu rady złożonej ze świeckich działaczy oraz o podejściu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej do ewangelików:

Musieli odbudowywać życie parafialne w trudnym okresie totalitarnym, kiedy rozpadły się struktury Kościoła unijnego funkcjonującego do 1945 roku. Odbudowa odbywała się w oparciu o Kościół Ewangelicko-Augsburski, który objął opieką duszpasterską luteran należących wcześniej do innego kościoła. Duchownych było bardzo mało, ponieważ większość została powołana do wojska niemieckiego przez III Rzeszę. W 1945 roku brak duchownych sprawił, że zaczęli pracować nad tym świeccy działacze”.

O działalności charytatywnej Kościoła Ewangelickiego w XIX i XX wieku w regionie posłuchacie w relacji Piotra Kisiela

 


Current track

Title

Artist