Na UWM trwa Światowy Kongres Kopernikański

Sprawmy, aby wartości i idee kopernikańskie były przywoływane nie tylko w trakcie obchodów kolejnych rocznic, ale aby były żywe szczególnie w edukacji dzieci i młodzieży oraz przekładały się na współistnienie społeczności akademickich oraz całych społeczeństw – mówił podczas otwarcia Światowego Kongresu Kopernikańskiego w Olsztynie Rektor UWM, prof. Jerzy Przyborowski.

Naukowcy z całej Polski spotkali się w Kortowie, by w dniach 21-24 czerwca dyskutować o biografii Mikołaja Kopernika oraz zabytkach i muzeach z nim związanych. Światowy Kongres Kopernikański to wspólna inicjatywa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Wydarzenie ma formułę „kroczącą”.

Uroczyste rozpoczęcie ŚKK miało miejsce 19 lutego w Toruniu, gdzie Kopernik się urodził. Następnie wszystkich zainteresowanych dziedzictwem astronoma gościł Kraków (24-26 maja) – studenckie miasto twórcy teorii heliocentrycznej. W końcu przyszedł czas na Olsztyn, stolicę Warmii, z którą Mikołaj Kopernik związał swoje losy na około 40 lat.

Olsztyńską część ŚKK zainaugurowano w środę 21 maja o 17:00 w kortowskim Centrum Konferencyjnym. Wykład „An Astronomer and His Castles: The Scientist as Public Servant in Copernicus’s Era and Our Own” wygłosi tam prof. Karl Galle (Waszyngton, USA).

W Olsztynie zaplanowaliśmy dwie sekcje. Pierwsza – biograficzna – z dwoma panelami: Edukacja i młodość Mikołaja Kopernika oraz Kopernik na Warmii. Życie i działalność publiczna. Ta sekcja poświęcona będzie dyskusji o pochodzeniu, środowisku społecznym, w którym Mikołaj Kopernik dorastał oraz jego edukacji – w kraju i za granicą. Drugi panel zakłada debatę o czterech dekadach życia Kopernika po powrocie ze studiów w Bolonii, Padwie i Ferrarze. To czas, kiedy uczestniczył on w życiu publicznym tutaj, na Warmii. W debacie nie zbraknie także wątków z życia prywatnego – mówił Rektor UWM prof. Jerzy Przyborowski.

Druga sekcja – muzealno-konserwatorska – poświęcona będzie problemom związanym z badaniem, inwentaryzacją oraz uczynianiem obiektów zabytkowych, które bezpośrednio związane są z postacią Mikołaja Kopernika.

Obrady naukowe zaplanowano na czwartek 22 czerwca. W piątek 23 czerwca uczestnicy ŚKK odwiedzą inne miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem – m.in. Lidzbark Warmiński i Frombork. Na sobotę zaplanowano natomiast oficjalną galę zamknięcia wydarzenia w Centrum Konferencyjnym UWM oraz Festiwal Kopernikański na plaży w Kortowie.

Cała impreza ma charakter otwarty. Także zapraszamy wszystkich, którzy chcieliby posłuchać bądź wziąć udział w dyskusji – mówi Rektor UWM.

Przed oficjalną inauguracją olsztyńskiej części Światowego Kongresu Kopernikańskiego rozmawialiśmy także z Rektorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu prof. Andrzejem Sokalą oraz Rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jackiem Popielem. Wspominali oni pierwsze dwie odsłony wydarzenie organizowane na tych uczelniach. Ale podkreślali też, że współpraca UWM, UMK i UJ nie zakończy się w tym roku.

Ta współpraca pomiędzy naszymi badaczami z różnych dziedzin jest bezcenna. Uniwersytetów w Polsce mamy w tej chwili dwadzieścia i spotykaliśmy się do tej pory głównie podczas Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich. Ale te spotkania kopernikańskie pokazały, że nie w pełni znaliśmy się. To bliższe poznanie zawsze służy zadzierzgnięciu nowych więzi i nowych form współpracy, która łączyłaby nas już po Światowym Kongresie Kopernikańskim – podkreślał prof. Jacek Popiel.

O tematykę dyskusji naukowej w Kortowie zapytaliśmy także jednego z jej uczestników – prof. Krzysztofa Mikulskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Gościem specjalnym ŚKK na UWM jest prof. Karl Galle z Uniwersytetu w Waszyngtonie – historyk nauki i pasjonat prowadzący badania nad biografią Kopernika. W swoim wystąpieniu „An Astronomer and His Castles: The Scientist as Public Servant in Copernicus’s Era and Our Own” zdecydował się zaprezentować kilka przykładów tego, jak Mikołaj Kopernik łączył pracę naukowca z pracą urzędnika publicznego.

Profesor Galle okazał się bardzo hojnym gościem, ponieważ w prezencie dla Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego przywiózł nasiono, otrzymane od Dave’a Williamsa, współpracującego z NASA naukowca. Wyrośnie z niego jedno z tzw. „Moon Tree”. Nasionko znajdowało się w osobistym zestawie Stuarta Roosa, jednego z członków załogi misji Apollo 14, więc na Ziemię powróciło po podróży w kosmos.

Wykład prof. Galle nie był jedynym specjalnym wydarzeniem rozpoczęcia Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Tego dnia poznaliśmy m.in. wyniki konkursu na plakat z okazji 550. rocznicy urodzin Kopernika. Jak informował jego organizator, dr Jarek Bujny z Wydziału Sztuki UWM, jurorzy musieli ocenić aż 530 plakatów nadesłanych od autorów pochodzących z 31 różnych krajów. Zdobywczynią Grand Prix została Natalia Brodacka.

Wyjątkowy hołd Kopernikowy złożyli także artyści. W środę w Centrum Konferencyjnym UWM odbył się koncert pt. „Kanonik warmiński”. W rolę narratora wcielił się aktor Adam Ferency, a utwory wokalne wykonała sopranistka Ewa Alchimowicz-Wójcik, której akompaniowali: duet AbsoLutes (Maria Wilgos i Klaudyna Żołnierek – lutnie), profesor Leszek Szarzyński (flet), Lucyna Żołnierek (fortepian) i Paweł Panasiuk (wiolonczela). Podczas otwarcia Kongresu wybrzmiały utwory m.in. Bacha, Mozarta i Händela.

Relację przygotował Piotr Szauer. Pełen program dostępny jest na stronie internetowej: rokkopernika.uwm.edu.pl