Naukowiec z UWM bada, jak przestępcy próbują uniknąć odpowiedzialności

Prof. Piotr Chlebowicz z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki prowadzi interesujące badania dotyczące tego, jak przestępcy próbują uniknąć wykrycia i ścigania przez policję. Ich wyniki zaprezentował podczas XXXV Kryminologicznego Seminarium Państw Bałtyckich w Tallinie. Był też naszym gościem w studiu Radia UWM FM.

Pierwsze spotkanie prof. Piotra Chlebowicza z kryminologią miało miejsce, gdy był jeszcze studentem drugiego roku studiów prawniczych. Pomimo tego, że była to wówczas niszowa dziedzina nauki, to mocno go zainteresowała i w rezultacie poświęcił jej już prawie dwadzieścia lat pracy naukowej. Zajmował się m.in.: chuligaństwem stadionowym, analizą kryminalną, nielegalnym handlem bronią, samosądami, a teraz działaniami kontrwykrywczymi.

Działania kontrwykrywcze są przedmiotem projektu, w który byłem zaangażowany przez kilka ostatnich lat, a jego pokłosiem są dwie książki, których jestem współredaktorem: Antykryminalistyka. Taktyka i technika działań kontrwykrywczych (wydawnictwo Difin) oraz Działania kontrwykrywcze zorganizowanych grup przestępczych i organizacji terrorystycznych (wydawnictwo C.H. Beck). Działania kontrwykrywcze są powiązane z problemem przestępczości zorganizowanej. Jednym z wymiarów działalności grup przestępczych czy organizacji terrorystycznych jest to, że oprócz popełniania przestępstw inwestują dużo energii, a nierzadko także pieniędzy, żeby uniknąć wykrycia – mówi prof. Piotr Chlebowicz.

Celem naukowca z UWM była próba opisania działań kontrwykrywczych i nadania temu problemowi wymiaru uniwersyteckiego.

W tradycyjnej kryminalistyce dostrzega się to, że sprawca dąży do zacierania śladów przestępstwa, natomiast w przypadku zaawansowanych grup przestępczych można mówić o całym systemie działań, które nie zawsze kwalifikują się, aby wszcząć wobec nich postępowanie karne. To chociażby przypadki, w których doświadczony sprawca, recydywista stosuje samokontrolę, tj. unika afiszowania się majątkiem czy korzysta z urządzeń wychwytujących stosowanie wobec niego środków kontroli operacyjnej – wyjaśnia.

Wyniki swoich badań naukowiec z Katedry Kryminologii i Kryminalistyki miał okazję już dwukrotnie przedstawić na Kryminologicznym Seminarium Państw Bałtyckich – w ubiegłym roku w Wilnie, a w tym roku w Tallinie.  To jedno z najważniejszych wydarzeń z zakresu kryminologii i polityki kryminalnej w tym regionie Europy. Jego celem jest wymiana doświadczeń pomiędzy kryminologami z krajów położonych nad Morzem Bałtyckim, głównie Litwy, Łotwy, Estonii i Polski, a także Niemiec.

Tegoroczna konferencja była wyjątkowa, ponieważ organizatorzy zapewnili nam dodatkowe atrakcje. Pierwszego dnia zostaliśmy zabrani do estońskiej akademii policyjnej, gdzie mogliśmy przyjrzeć się temu, jak wygląda proces szkolenia estońskich służb, a kolejnego dnia pokazano nam wybudowane kilka lat temu więzienie w Tallinie. Zarówno na mnie, jak i na innych uczestnikach seminarium, to miejsce wywarło ogromne wrażenie. Okazało się więc, że była to także wizyta studyjna, a więc bardzo ciekawe doświadczenie – mówi prof. Piotr Chlebowicz.

Posłuchajcie rozmowy Marty Wiśniewskiej.

Na zdjęciu uczestnicy XXXV Kryminologicznego Seminarium Państw Bałtyckich.

Inicjatywa zorganizowania Kryminologicznego Seminarium Państw Bałtyckich powstała w 1988 roku. Jest to wydarzenie interdyscyplinarne skupiające prawników, socjologów, antropologów społecznych, ekonomistów oraz ekspertów ds. bezpieczeństwa i polityki społecznej.