RADIO UWM FM „Szkoły kopernikowskie w województwie warmińsko-mazurskim. Księga w 550. rocznicę urodzin Patrona” – to tytuł wspólnej publikacji prof. Izabeli Lewandowskiej i dr Iwony Jóźwiak, która ukazała się niedawno nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Zostałam poproszona przez organizatorów Światowego Kongresu Kopernikańskiego, żeby zaprezentować materiał dotyczący szkolnictwa. Zastanawialiśmy się, jaka jest percepcja Kopernika w szkołach. Wydawało się, że dosyć prosto będzie opisać szkoły mające imię Mikołaja Kopernika w naszym województwie. Okazało się jednak, że nie było to takie łatwe. Okazało się, że w archiwum nie ma takich dokumentów. Więc naprawdę badania były długie, żmudne i ciężkie. Informacji szukaliśmy zatem w prasie i – przede wszystkich – w samych szkołach – przyznaje prof. Izabela Lewandowska z Instytutu Historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Posłuchajcie rozmowy Ani Makarewicz!
Przypadający w 2023 roku jubileusz 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika stanowi znakomitą okazję do zaprezentowania placówek oświatowych z województwa warmińsko-mazurskiego noszących jego imię. W swojej publikacji autorki przeprowadziły kwerendę archiwalną i biblioteczną oraz badania ankietowe w szkołach w celu uzyskania informacji, w jaki sposób upamiętniają one postać swojego patrona.
Monografia składa się z dwóch części. Pierwszą poświęcono historii i współczesnej działalności szkół imienia Mikołaja Kopernika. W układzie chronologicznym przedstawiono pierwsze lata powojenne w ówczesnym województwie olsztyńskim, okoliczności nadawania patronatu, przygotowania i realizację wielkiego jubileuszu 500-lecia urodzin astronoma w 1973 roku, działalność popularyzacyjną szkół, szczególnie w roku powtórnego pochówku uczonego – 2010, oraz współczesną aktywność placówek w zakresie popularyzacji astronoma. W części katalogowej opisano w układzie alfabetycznym szkoły Kopernikowskie w województwie warmińsko-mazurskim.
Najstarszą szkołą noszącą imię Mikołaja Kopernika (przyjmując za kryterium czas nadania szkole imienia) jest Szkoła Podstawowa w Lidzbarku Warmińskim (1945 rok), natomiast najmłodszą – Szkoła Podstawowa w Kinkajmach, która powstała w wyniku przekształcenia się wcześniej istniejącego gimnazjum noszącego imię tego uczonego (2022 rok). Niniejszą monografią autorki zachęcają do dyskusji na temat tego, czy patroni szkół, przyjmowani często przed kilkudziesięcioma laty, w zupełnie innej rzeczywistości politycznej, społecznej i kulturowej, nadal mogą być wzorami postaw dla współczesnej młodzieży? Czy młodzież nadal potrzebuje patronów/autorytetów/bohaterów? Czy są dla nich istotni? Czy nauczyciele potrafią/chcą wykorzystać potencjał wychowawczy uosabiany przez patrona? W jakim stopniu posiadanie przez daną szkołę patrona przyczynia się do popularyzacji tej postaci w społeczeństwie, upowszechnienia wiedzy historycznej, kształtowania świadomości?
Więcej informacji na temat publikacji znajdziecie na stronie Wydawnictwa UWM.
