RADIO UWM FM Radni Olsztyna zadecydowali o nazwach dwóch nowych ulic. Patronem jednej z nich został wybitny naukowiec z dziedziny weterynarii – prof. Antoni Żebracki. W latach 1969-1984 związany był z Akademią Rolniczo-Techniczną w Olsztynie. To m.in. założyciel i pierwszy kierownik Katedry Patologii Rozrodu i Położnictwa na Wydziale Weterynaryjnym (obecnie Katedra Rozrodu Zwierząt z Kliniką Wydziału Medycyny Weterynaryjnej UWM).
Prof. Antoni Żebracki urodził się w 1914 roku w Sanoku. Studia ukończył w Akademii Medycyny Weterynaryjnej. Podczas okupacji był lekarzem weterynarii na torze wyścigów konnych we Lwowie, a następnie pracował w okolicach Przeworska. W 1944 roku włączył się w proces tworzenia Wydziału Weterynaryjnego przyszłego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W 1948 roku został tam zastępcą profesora i objął kierownictwo w Katedrze Położnictwa i Patologii Rozrodu. Funkcję tę sprawował do 1961 roku. W latach 1958-1959 odbył staż naukowy w Klinice Położniczej Wiedeńskiego Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej. Habilitował się w 1961 roku w zakresie metody biopsji macicy w rozpoznawaniu endometritis u klaczy. W 1961 roku został kierownikiem Zakładu Andrologii i Sztucznego Unasieniania.
W 1969 roku prof. Żebracki przeniósł się do Olsztyna. Był założycielem i pierwszym kierownikiem Katedry Patologii Rozrodu i Położnictwa na Wydziale Weterynaryjnym ówczesnej Akademii Rolniczo-Technicznej. W 1975 roku uzyskał tytułu profesora. W tym okresie prowadził intensywne badania w zakresie: zaburzeń płodności na tle poporodowych nieżytów błony śluzowej macicy, zastosowania metody metafilaktyki w zwalczaniu zaburzeń tzw. syndromu okołoporodowego, a także opracowania programu rozrodu bydła z uwzględnieniem przenoszenia zarodków rasy holsztyńsko-fryzyjskiej.
Profesor Żebracki wprowadził do nauki światowej pojęcia i definicję syndromu metritis mastitis hypogalactiae u krów. Utrzymywał liczne kontakty naukowe z uniwersytetami w Niemczech, Czechach, Austrii, Francji i USA. Wielokrotnie uczestniczył w międzynarodowych konferencjach i kongresach. Był aktywnym członkiem wielu towarzystw naukowych i komitetów PAN, organizatorem krajowych i międzynarodowych sympozjów naukowych.
W 1984 roku przeszedł na emeryturę. W Jego dorobku pozostaje łącznie ok. 280 publikacji naukowych, artykułów, ekspertyz (w tym 25 opublikowanych w renomowanych czasopismach zagranicznych). Był także współautorem 4 opracowań podręcznikowych i skryptów. Wypromował 3 magistrów zootechników, 14 doktorów nauk weterynaryjnych oraz opiekował się 4 przewodami habilitacyjnymi. Kilku jego wychowanków osiągnęło tytuły naukowe profesora.
Był postacią nietuzinkową – jeśli chodzi o podejście do kliniki, do nauki, dydaktyki, ale też jeśli chodzi o poglądy polityczne. Nie bał się w tamtym systemie je głośno wyrażać” – wspomina prof. Andrzej Raś, który do dzisiejszej Katedry Rozrodu Zwierząt z Kliniką trafił właśnie za czasów prof. Żebrackiego.
Współpracował z nim także drugi z naszych rozmówców – prof. Tomasz Janowski.
Pracowaliśmy z nim wiele lat. I był szefem, który nauczył nas śmiałości naukowej i odwagi. Dużą wagę przykładał też do kontaktów międzynarodowych. Profesor był człowiekiem bardzo wesołym. Lubił żartować, śmiać się i biesiadować! Był też skarbnicą… kawałów! Opowiadał nam ich wiele i do dziś mamy praktycznie jeden kawał na każdą sytuację po prof. Żebrackim!”
Z prof. Tomaszem Janowskim i prof. Andrzejem Rasiem rozmawiał Piotr Szauer. Posłuchajcie!
Po przejściu na emeryturę prof. Żebracki poświęcił się społecznej pracy zawodowej, głównie w samorządzie lekarsko-weterynaryjnym. Za zasługi dla zawodu Krajowa Izba Lekarsko-Weterynaryjna wyróżniła go swoim prestiżowym Medalem Honorowym. Nie pozostawał nieczuły także na zmiany polityczno-społeczne, jakie miały miejsce w kraju na przełomie lat 80-tych i 90-tych. Był między innymi działaczem Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność”. Za wkład w rozwój nauki i kształcenie kadr został wyróżniony wieloma medalami i odznaczeniami m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, odznakami: Zasłużony Pracownik Rolnictwa, Zasłużony dla Warmii i Mazur.
Prof. dr hab. Antoni Żebracki zmarł 29 stycznia 1998 roku. Jest pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie przy ulicy Poprzecznej. Teraz zostanie patronem jednej z kortowskich ulic. Na środowej sesji Rady Miasta zdecydowali o tym radni Olsztyna. Jego imię będzie nosił fragment dotychczasowej ul. Kalinowskiego (między Łyną a al. Warszawską).
Źródło: Urząd Miasta w Olsztynie, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu / Foto: Radio UWM FM
