W Kortowie wspominaliśmy prof. Antoniego Żebrackiego

W sierpniu 2024 roku Radni Olsztyna zadecydowali, że patronem jednej z ulic naszego miasta będzie prof. Antoni Żebracki. To wybitny naukowiec z dziedziny weterynarii, który w latach 1969-1984 związany był z Akademią Rolniczo-Techniczną. Był m.in. założycielem i pierwszym kierownikiem Katedry Patologii Rozrodu i Położnictwa na Wydziale Weterynaryjnym. Po przejściu na emeryturę poświęcił się społecznej pracy zawodowej, głównie w samorządzie lekarsko-weterynaryjnym, ale także wspierał działania demokratycznej opozycji w PRL. Zmarł 29 stycznia 1998 roku. Jest pochowany na Cmentarzu Komunalnym przy ulicy Poprzecznej. W piątek 11 kwietnia na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej wspominano jego życiorys, dokonania naukowe i społeczne.

Prof. Antoni Żebracki urodził się w 1914 roku w Sanoku. Dzieciństwo i młodość spędził w Kołomyi (obecnie Ukraina). Po uzyskaniu matury ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, a następnie studiował weterynarię na Uniwersytecie Lwowskim. W 1939 roku po ataku Niemiec na Polskę jako artylerzysta walczył w obronie tego miasta. Po zajęciu Lwowa przez Sowietów udało mu się uciec z konwoju żołnierzy polskich prowadzonego na Wschód. Należał do Armii Krajowej – zgrupowania Orląt Lwowskich. Po wojnie został zatrudniony jako pracownik naukowy w nowo tworzonym uniwersytecie UMCS w Lublinie na Wydziale Weterynarii. W 1961 roku został zwolniony z tej uczelni, ale szczęśliwie znalazł zatrudnienie we Wrocławiu. Do Olsztyna przeniósł się w 1969 roku. Kierował tu pracą Katedry Patologii Rozrodu i Położnictwa na Wydziale Weterynaryjnym. Był dużym autorytetem naukowym. W 1980 roku jako jeden z nielicznych profesorów włączył się w działalność powstającego wówczas NSZZ Solidarność. W 1984 roku przeszedł na emeryturę, ale nadal działał w samorządzie lekarsko-weterynaryjnym. W 1988 roku włączył się w organizację opozycyjnego wobec ówczesnych władz komunistycznych Olsztyńskiego Klubu Obywatelskiego, zaś w 1989 roku zaangażował się w kampanię wyborczą do Sejmu i Senatu, wspierając opozycyjnych kandydatów. Zmarł 29 stycznia 1998 roku, pozostawiając bogaty dorobek naukowy. Przez całe życie działał na rzecz wolnej i niepodległej Polski. Został wyróżniony wieloma medalami, m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz odznaczeniami: Zasłużony Pracownik Rolnictwa i Zasłużony dla Warmii i Mazur.

Cieszy nas, że to dzisiejsze spotkanie i inicjatywa nadania jednej z ulic imienia prof. Żebrackiego, wynikło ze środowisk olsztyńskich, które doceniły jego działalność społeczną, polityczną i to, jakim był człowiekiem. Był to znamienity profesor, z ogromnym dorobkiem naukowym, działający w trudnych czasach. Dostęp do wiedzy i informacji wyglądał zupełnie inaczej. Natomiast pan prof. Żebracki był pionierem współpracy zagranicznej, prowadzenia wspólnych badań. Działał też społecznie. A pierwsze takie inicjatywy podejmował jeszcze jako student we Lwowie”

– mówił dziekan Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, prof. Bogdan Lewczuk.

Piątkowe spotkanie na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej było znakomitą okazją, by lepiej poznać prof. Antoniego Żebrackiego. Opowiadali o nim jego wychowankowie, współpracownicy i osoby działające w latach 80-tych w opozycji demokratycznej. M.in. prof. Sławomir Zduńczyk, który zastąpił go na stanowisku kierownika katedry.

Prof. Żebracki był bardzo barwną i złożoną postacią! Był naukowcem, praktykiem, działaczem politycznym i… duszą towarzystwa! Nikt tak jak on nie potrafił opowiadać kawałów lwowskich i żydowskich szmoncesów! Był też życzliwy i dawał nam dużo swobody. Zachęcał do wyjazdów na zachód. Dla mnie był bardzo pozytywną postacią. A wobec studentów był… bardzo wymagającym egzaminatorem!”

– podkreślał prof. Zduńczyk.

Rozmawialiśmy także z inicjatorem wniosku o nadanie imienia prof. Żebrackiego jednej z olsztyńskich ulic – Zenonem Złakowskim.

W piątkowej uroczystości uczestniczyli także członkowie rodziny prof. Żebrackiego. Do Olsztyna specjalnie z Orlando w USA przyleciała m.in. jego córka – Barbara.

Tata był wielkim patriotą. Był też bardzo dobrym naukowcem – znanym na całym świecie, nawet w Ameryce. Bardzo kochał Kortowo! Lubił właściwie wszystkich ludzi, a studentów swoich kochał! Cieszył się, że mógł dać im wiedzę, aby byli naukowcami i reprezentowali naszą ukochaną Polskę! Cieszę się, że został zauważony wreszcie i dostał uznanie za to, kim był i jak żył!”

Relację przygotował Piotr Szauer.

Dodajmy, że ul. Prof. Antoniego Żebrackiego to fragment byłej ul. Kalinowskiego (między Łyną a aleją Warszawską).