Prof. Grzegorz Jasiński: Mazurów nie trzeba mitologizować

Prof. dr hab. Grzegorz Jasiński z Katedry Historii Powszechnej w Instytucie Historii na Wydziale Humanistycznym UWM w Olsztynie został kilka miesięcy temu laureatem Nagrody Naukowej Oddziału Polskiej Akademii Nauk w Olsztynie i Białymstoku w kategorii: nauki społeczne i humanistyczne. Doceniono jego trzy monografie: „Na Mazurach w XIX i XX wieku. Prace historyczne”, „Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945 roku” oraz „Mazury i Polacy. Relacje z podroży i opinie z przełomu XIX i XX wieku”. O postrzeganiu Mazurów dziś i przed laty opowiedział teraz Marcie Wiśniewskiej.

 

"Mazurów nie trzeba mitologizować. To była normalna społeczność - w dużej mierze wiejska - już w XIX wieku poddawana normalnym procesom upaństwowienia i unarodowienia. Oczywiście - w Państwie Pruskim a później w Rzeszy Niemieckiej. W Polsce bardzo długo patrzono na Warmiaków i Mazurów poprzez pryzmat pochodzenia, etniczności, jeszcze używanego - choć w coraz mniejszym natężeniu - języka polskiego. Natomiast mniej zwracano uwagę na ich własne poczucie" - podkreśla prof. Grzegorz Jasiński. "Przed 1939 rokiem musięlli stać się (co oczywiście było łatwiejsze) takimi czystymi Niemcami. Po 1945 roku nagle żądano od nich, żeby z dnia na dzień stali się Polakami. Więc nie widziano w nich podmiotu, który mógł wybrać własną tożsamość. Wyróżniał ich też protestantyzm - taki trochę inny, nie mieszczący się w kategoriach ogólnoniemieckich, z wpływami ludowymi, ale traktowany jako własna wiara, własna religia. Pierwotnie - do momentu asymilacji językowej, do okresu międzywojennego - razem z tym językiem, z gwarą, tworzyło to taką podstawę mazurskości."

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Marty Wiśniewskiej z prof. Grzegorzem Jasińskim.